Oznaczenie linii przed 1912 rokiem.

[mc_pele]

Jak wiemy w 1912 roku wprowadzono oznaczenie linii kolorami - czerwona z PeKaPu na Okole, zielona z Koszar na Strzelnicę i biała dzisiejsza "trójka" - jak było wcześniej? Część artykułów mówi o liniach konnych A i B, spotkałem się nawet z oznaczeniem numerowym - 1,2 , od 1900 3, czy jakieś źródło mówi bardzo wyraźnie że linie te były w jakiś sposób oznaczane czy nie było żadnych oznaczeń oprócz przystanku końcowego?

[Darek]

Od początku, co widać na starych fotografiach opisywano tylko trasę przebiegu. Nie widać na nich numerów tras tylko gotyckim pismem opisaną trasę. Później zaczęto oznaczać wozy kolorami danych tras. W latach 30 wprowadzono świecącą kwadratową literkę, lub w niektórych wozach blaszkę z literką na dachu wozu. Zmianę opisuje "Pamiętnik gapia", oraz pewien artykuł w DB z 33 roku:

Od pewnego czasu tramwaje bydgoskie zostały zreformowane w tym sensie, że wagony każdej z trzech linii, oprócz dawnych czerwonych, zielonych i białych tablic, pasów i lamp, otrzymały jeszcze duże litery "A" - "B" - "C" w dostosowanych kolorach.

Jeśli chodzi o oznaczenia cyfrowe, te weszły dopiero w 48 roku zdaje się i wcześniej się z nimi nie spotkałem.
Jeśli przed 12 rokiem były inne symbole niż kolory, to pewnie w tradycji ustnej a nie oficjalnie na wozach czy na piśmie.

[Darek]

Tak jak pisałem wcześniej, w styczniu 1949 roku zamieniono numerację literową na cyfrową. Było to w związku z uruchomieniem linii 4 (D) na innej trasie (Dworzec- Bielawy) po zbudowaniu lewoskrętu z Dworcowej w Al. I Maja.

[Mati]

W 1912 roku również w Szczecinie linie tramwajowe oznaczono kolorami, ale numery już miały w 1905 roku. Z Bydgoszczą, jak widać, było inaczej. W Grudziądzu obecny system numeracji został wprowadzony po wojnie, a wcześniej "Jedynkę" nazywano linią główną, a "dwójka" w miejscowej gwarze funkcjonowała jako linia B. Ciekaw jestem, jak oznaczono w Bydgoszczy kursy nocne na liniach tramwajowych przed wojną i zaraz po niej.

[Darek]

Ciekaw jestem, jak oznaczono w Bydgoszczy kursy nocne na liniach tramwajowych przed wojną i zaraz po niej.

Przed wojną nie było linii nocnych. Te kursujące po wojnie tylko przez 2 miesiące chyba w 49 albo 48 miały te same oznaczenia jak dzienne.

[Mati]

A-ha. Ale były jakieś pojedyncze kursy nocne, jak w Grudziądzu, coś w rodzaju 0.00 i 2.10, do przyjazdów i odjazdów pociągów nocnych na PKP?

[Darek]

Nic mi na ten temat nie wiadomo. Ostatnie kursy "A" z dworca przed 1949 rokiem były o 22:48. Możliwe że w latach 50. wprowadzono coś takiego, ale na razie nic mi na ten temat nie wiadomo.

[Mati]

To czyli, że przyjmujemy, że nie było linii ani osobnych kursów nocnych - stan wiedzy na dzień dzisiejszy.

[mc_pele]

Były


część mojej magisterki:

Uchwałą Zarządu Miejskiego od 1 lutego 1949 na bydgoskie torowiska wyjechały pierwsze powojenne tramwaje nocne, ich rozkład jazdy był ściśle dopasowany do godzin przyjazdów i odjazdów pociągów na stacji Bydgoszcz Główna .
Wprowadzono 3 nocne linie:

N1 Dworzec PKP ? Dworcowa ? Gdańska ? Plac Teatralny ? Mostowa ? Stary Rynek ? Stefana Batorego ? Długa ? Wełniany Rynek ? Wierzbickiego ? Poznańska ? Świętej Trójcy ? Grunwaldzka ? Okole
N2 Dworzec PKP - Dworcowa ? Gdańska ? Chodkiewicza ? Bielawy
N3 Dworzec PKP ? Dworcowa ? Gdańska ? Jagiellońska ? Fordońska ? Bartodzieje Wielkie .

Niestety z powodu bardzo małego zainteresowania przejazdami nocnymi wśród pasażerów linie nocne zlikwidowano już po miesiącu

Numerację liczbową wprowadzam dla ułatwienia, najprawdopodobniej były to typowe pociągi nocne oznaczane jedynie tablicami z trasą. Dla ułatwienia wprowadzam też dzisiejsze nazwy ulic.

źródła:

1.APB, Akta Zarządu Miejskiego Bydgoszczy, Budżet Bydgoszczy na 1949 rok, sygn. 250
2. Zamiast pieszo tramwajem będziemy jeździć w nocy na dworzec kolejowy, Gazeta Pomorska 1949 nr 27 s. 6